Viêm Họng Cấp Tính: Dấu Hiệu Và Cách Điều Trị Triệt Để
Viêm họng cấp tính là bệnh xảy ra quanh năm và có thể gặp ở mọi đối tượng. Bệnh gặp chủ yếu ở mùa lạnh hoặc giai đoạn chuyển mùa với triệu chứng thường bùng phát đột ngột và diễn tiến nhanh. Do vậy, nhiều người thường chủ quan không điều trị hoặc điều trị sai cách dẫn đến những ảnh hưởng lâu dài cho sức khoẻ.
Viêm họng cấp là gì?
Viêm họng cấp tính là tình trạng viêm niêm mạc họng xảy ra một cách đột ngột có thể do nhiễm trùng hoặc không do nhiễm trùng. Tuy nhiên, theo thống kê, phần lớn nguyên nhân gây viêm họng cấp là do nhiễm trùng, chủ yếu là nhiễm virus. Các nguyên nhân khác như thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm, khói bụi… ít gặp hơn.
Viêm họng cấp có thể bùng phát riêng biệt hoặc đi kèm với một số bệnh hô hấp khác như ho gà, bạch hầu, sởi, cúm, sốt phát ban, viêm amidan và viêm VA. Ngoài triệu chứng đau họng, bệnh còn còn có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu khác tuy nghiêm trọng nhưng nếu không được kiểm soát tốt thì sẽ ngày càng diễn tiến phức tạp hơn và có thể dẫn đến viêm họng mạn cùng nhiều biến chứng khác.
Bệnh thường được chia làm hai dạng chính
- Viêm họng đỏ: Viêm họng đỏ là một trong những thể viêm họng cấp thường gặp, bùng phát chủ yếu vào mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi. Triệu chứng điển hình của bệnh là toàn bộ niêm mạc họng bị viêm, phù nề và có màu đỏ tươi.
- Viêm họng do liên cầu (viêm họng có bựa trắng): Viêm họng có bựa trắng là thể viêm họng cấp tính có mức độ nặng và dễ gây ra biến chứng viêm thận, thấp tim, viêm khớp,… Tác nhân chính gây ra bệnh ra vi khuẩn liên cầu – đặc biệt là liên cầu khuẩn tan huyết nhóm A. Ngoài gây sưng đỏ niêm mạc họng, vi khuẩn còn khiến họng hình thành các giả mạc màu trắng.
Nguyên Nhân viêm họng cấp
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm họng cấp tính, trong đó phổ biến nhất do virus và vi khuẩn. Nguyên nhân được xem là yếu tố chi phối mức độ triệu chứng và tiến triển của bệnh.
Cụ thể các nguyên nhân gây bệnh bao gồm
- Viêm họng cấp do nhiễm virus: Đây là nguyên nhân gây viêm họng cấp phổ biến nhất. Nhiều loại virus có thể gây ra tình trạng nhiễm trùng trong cổ họng, chẳng hạn như virus Herpes simplex, virus cảm cúm, cảm lạnh, virus sởi, virus gây bệnh thủy đậu, Enterovirus hay virus gây bệnh bạch cầu đơn nhân.
- Viêm họng cấp do vi khuẩn: Liên cầu beta tan huyết nhóm A là chủng vi khuẩn hay gặp nhất, chiếm 10 % ở người lớn và chiếm tới 30 % các trường hợp viêm họng cấp ở trẻ em. đặc biệt là vào mùa lạnh. Đây cũng là thủ phạm gây nên các biến chứng tự miễn nguy hiểm như thấp tim, viêm khớp cấp, viêm cầu thận cấp…
Bên cạnh đó, các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm
- Thời tiết lạnh
- Tắm lâu hoặc tắm xong không lau khô người đã mặc quần áo ngay
- Uống nhiều nước đá hoặc ăn đồ lạnh
- Thời tiết giao mùa, đột ngột chuyển từ nóng sang lạnh hoặc ngược lại
- Không khí xung quanh môi trường sống bị ô nhiễm
- Tiếp xúc thường xuyên với khói thuốc lá
- Nằm ngủ hoặc làm việc trong phòng máy lạnh
- Chế độ ăn uống không đầy đủ dẫn đến sức đề kháng kém và dễ bị nhiễm vi khuẩn, virus
- Tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng bên ngoài như phấn hoa, mạt bụi, lông thú nuôi
- Mắc các bệnh lý khác ở đường hô hấp nhưng không được điều trị tốt khiến cho ổ nhiễm trùng lây lan, chẳng hạn như viêm xoang, viêm VA hay viêm amidan…
- Bị trào ngược dạ dày thực quản. Axit dư thừa trào ngược lên trên cổ họng sẽ khiến niêm mạc họng bị viêm.
- Suy giảm hệ miễn dịch
Biểu hiện viêm họng cấp
Viêm họng cấp là giai đoạn đầu của bệnh viêm họng với các triệu chứng tiến triển nhanh, trầm trọng tuy nhiên cũng biến mất nhanh sau đó. Các dấu hiệu bệnh phổ biến như
- Đau họng, sốt (thường sốt trên 38 độ C)
- Sưng đau hạch ở cổ, họng sưng, có thể xuất tiết mủ
- Xuất hiện chấm đỏ xuất huyết trên vòm họng
- Ở trẻ em: có thể phát ban trên da, đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu lỏng…
- Trẻ nhỏ nếu bị viêm họng cấp tính có thể chán ăn, sốt đêm
- Amidan sưng to, đỏ đôi khi có bựa trắng phủ ngoài bề mặt
- Hạch góc hàm sưng nhẹ, đau khi ấn vào
- Niêm mạc mũi xung huyết, xuất tiết chất nhầy
Lưu ý: Viêm họng cấp do liên cầu tan huyết nhóm A thường không gây sổ mũi, ho, đỏ mắt kèm theo. Đối tượng dễ nhiễm liên cầu A là trẻ em trong độ tuổi từ 5 – 15 tuổi, tuy nhiên trẻ nhỏ hơn cũng có thể bị do đề kháng kém.
Bệnh viêm họng cấp có nguy hiểm không?
Viêm họng cấp không phải là căn bệnh có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị tốt, bệnh có thể tiến triển sang giai đoạn viêm họng mãn tính, cùng rất nhiều biến chứng ở cơ quan lân cận do nhiễm trùng lây lan. Chẳng hạn như:
- Viêm amidan
- Viêm xoang
- Viêm tai giữa
- Viêm thanh khí phế quản
- Viêm phổi
- Thấp tim
- Nhiễm trùng huyết
- Viêm cầu thận cấp
Hướng điều trị triệt để viêm họng cấp
Các tác nhân gây viêm họng cấp như virus, vi khuẩn có thể lây nhiễm từ người này sang người khác thông qua dịch tiết hô hấp. Khi người bệnh ho, hắt hơi sẽ bắn ra các giọt siêu nhỏ chứa tác nhân gây bệnh vào không khi. Những người xung quanh khi tiếp xúc phải các giọt bắn này có thể bị lây nhiễm virus, vi khuẩn và hình thành bệnh. Vì vậy cần có hướng điều trị và kiểm soát bệnh càng sớm càng tốt.
Sử dụng thuốc
Thuốc được dùng trong điều trị viêm họng cấp chủ yếu là thuốc làm giảm triệu chứng. Ngoài ra, kháng sinh có thể được sử dụng cho trường hợp viêm họng do liên cầu và viêm họng đỏ bị bội nhiễm.
Các loại thuốc được sử dụng phổ biến như
- Thuốc giảm đau, hạ sốt: Thường được chỉ định là các thuốc như Aspersic, Efferalgan hay Paracetamol… Chúng có tác dụng hạ sốt, giảm đau rát cổ họng. Bạn chỉ nên sử dụng thuốc khi bị sốt trên 38 độ hoặc bị đau cổ họng nghiêm trọng.
- Thuốc giảm ho: Nhóm thuốc này có thể được bào chế dưới dạng siro hoặc viên uống. Thuốc giúp cắt đứt cơn ho nhanh chóng bằng cách ức chế co thắt cơ ở cổ họng. Loại thuốc này thường chỉ được kê đơn cho các đối tượng bị ho khan, không dùng khi bị ho có đờm.
- Kháng sinh: Kháng sinh được sử dụng trong trường hợp viêm họng do liên cầu và viêm họng đỏ bị bội nhiễm. Nhóm thuốc này được dùng liên tục trong 5 – 10 ngày (tùy trường hợp) để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa hiện tượng tái nhiễm.
- Xịt họng: Dùng thuốc xịt họng có chứa thuốc tê (benzocaine, phenol…)
- Thuốc tiêu đờm: Chẳng hạn như Mucomyst hay Alpha-thymotrypsin…
- Thuốc nhỏ mũi Argyrol 5%: Thuốc là dẫn xuất của bạc có đặc tính sát trùng nhưng ít gây kích ứng niêm mạc. Loại thuốc này được sử dụng để giảm tình trạng nghẹt mũi và chảy nước mũi ở người bị viêm họng đỏ.
- Thuốc kháng viêm: Giúp giảm hiện tượng sưng phù, tấy đỏ trong cổ họng
- Thuốc trung hòa axit, cân bằng nồng độ pH trong miệng: Bao gồm Locatiotal hay Oropivalon…
Bài thuốc thảo dược đặc trị viêm họng cấp hiệu quả
Chủ quan trong điều trị viêm họng cấp chính là điều kiện hỗ trợ virus, vi khuẩn phát triển và tăng nguy cơ diễn tiến sang giai đoạn viêm họng mãn tính. Ngay từ giai đoạn cấp, người bệnh nên điều trị viêm họng dứt điểm bằng phương pháp vừa có khả năng loại bỏ viêm nhiễm lẫn nâng cao hệ miễn dịch tốt như đông y.
Tham khảo ngay các cách chữa viêm họng , đau họng tại nhà bằng dân gian như
- Dùng mật ong: Ngậm nuốt 2 thìa mật ong nguyên chất mỗi ngày hoặc uống nước chanh ấm mật ong có tác dụng làm dịu cổ họng, giảm ho, tiêu đờm, chống viêm, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
- Chữa viêm họng cấp bằng gừng: Gừng cũng có tác dụng kháng viêm, diệt khuẩn và bổ phế. Để chữa viêm họng, người bệnh có thể dùng trà gừng hoặc kết hợp gừng với muối để súc miệng, hấp cách thủy gừng với chanh, gừng, nghệ tươi để làm siro chữa bệnh.
- Chữa viêm họng bằng tỏi: Allicin trong tỏi được xem là chất kháng sinh tự nhiên có thể cải thiện các triệu chứng viêm họng cấp. Dân gian thường dùng tỏi ngâm hoặc hấp cách thủy với mật ong để chữa bệnh.
- Uống trà hoa cúc: Loại trà này có tác dụng làm thư giãn thần kinh, giảm đau họng. Ngoài ra, trà hoa cúc còn bổ sung nhiều chất chống oxy hóa giúp kháng viêm, giảm hiện tượng phù nề ở niêm mạc họng.
Chăm sóc người viêm họng cấp
Thức ăn cho người bị viêm họng nên được chế biến ở dạng mềm, nhuyễn, dễ nuốt và cần tăng cường thêm rau, trái cây. Việc chăm sóc đúng cách có thể giúp bạn nhanh hồi phục sức khỏe hơn đồng thời hạn chế tối đa nguy cơ tái phát sau đó.
Hướng chăm sóc người bệnh hợp lý bao gồm
- Ưu tiên thực phẩm mềm và dễ nuốt như chuối, táo, sữa chua, ngũ cốc nấu chín, súp và nước canh. Trong đó, súp gà và canh gà có thể làm giảm các triệu chứng cảm lạnh, cảm cúm và viêm họng.
- Uống nhiều nước, nhất là nước ấm hay nước ép trái cây để làm dịu kích ứng trong cổ họng
- Nghỉ ngơi nhiều, tránh stress
- Súc họng với nước muối ấm mỗi ngày ít nhất 2 lần vào buổi sáng và buổi tối trước khi đi ngủ. Muối có tác dụng sát trùng cổ họng, giảm viêm và giúp bạn bớt ho.
- Chủ động bổ sung viên uống chứa Kẽm và vitamin C để nâng cao miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Tắm với nước ấm có nhiệt độ vừa phải. Không tắm quá lâu. Lau khô người trước khi mặc quần áo.
- Hạn chế ở trong môi trường có máy điều hòa và không để quạt hướng thẳng vào mặt khi ngủ
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây kích thích như khói thuốc lá, bụi bẩn, phấn hoa.
- Kiêng ăn đồ lạnh, đồ nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc các món cay. Chúng có thể làm tăng nặng các triệu chứng của bệnh viêm họng cấp.
Khi bị viêm họng cấp nếu bất kỳ biểu hiện nào như khó thở, phát ban ngoài da, khó nuốt, chảy nước miếng, sưng phù vùng cổ hoặc lưỡi, cứng cổ hoặc rất khó mở miệng, có bệnh nền sẵn như bệnh suy giảm miễn dịch, bệnh tim bẩm sinh…Người bệnh nên nhanh chóng gặp bác sĩ để có thể tiến hành kiểm soát phù hợp, phòng tránh các biến chứng khác nguy hiểm hơn.
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!